Јелена Круниќ: Предноста на „малите“ трговци е разбирањето на потрошувачите и брзата промена

Првото работно искуство нашата соговорничка го стекна во малопродажбата, на местото заменик директор, каде, како што вели, имала можност од темел да се запознае со трговскиот бизнис. Нејзината позиција значела дека поголемиот дел од своето работно време го поминувала во продавниците, каде имала можност да ги запознае навиките на нивните потрошувачи, во воглед на асортиманот и посакуваните услуги.

Потоа ги запознав сите други процеси поврзани со водење бизнис и на тој начин се подготвував да застанам на чело на нашата семејна компанија. што се случи во 2014 година, кога го презедов управувањето од татко ми Цвика Круниќ, истакнува Јелена Круниќ, генерален директор на компанијата „Медиус“.

Разговараше: Ана Филиповиќ, ana@instore.rs

Компанијата Медиус во септември слави 30 години деловно работење. На нејзино чело сте од 2014 година, па што би истакнале како пресвртница во тие десет години, а што било пресудно во работењето на компанијата во периодот кога ја водел вашиот татко Цвико Круниќ?

За мене лично скромноста и умереноста се најголемите човечки доблести. Можев да ги употребам тие зборови за да ги опишам моите родители, кои ја основаа нашата семејна компанија во 1994 година. Мислам дека овие квалитети им помогнаа да го развијат „Медиус„ во здрава и одговорна компанија на вистински начин - систематски и без брзање. Секоја година целта беше да се постигне маргинално подобар деловен резултат од претходната. Тие цели беа реални и остварливи. Важна година за понатамошен развој на нашиот бизнис беше 2006 година. Во тоа време ги имавме потребните знаења и вештини кои ни помогнаа полесно да го препознаеме процесот на проширување на големите трговски синџири, што имаше значително влијание врз затворањето на малите продавници, вклучително и на големо. Имајќи ги предвид ваквите околности, донесовме одлука да почнеме со развој на сопствен синџир на маркети, кој го изградивме и опремивме во согласност со највисоките стандарди.

Во 2016 година сфативме дека треба да направиме дополнителен исчекор во категоријата месо и месни преработки и да постигнеме секојдневно снабдување на нашите продавници со свежо и висококвалитетно месо од домашните фарми. Во средината на таа година инвестиравме во сопствен погон за сечење и обликување на свежо месо, кој во тоа време покриваше 550 м². Како што го проширивме малопродажниот синџир и растеше бројот на потрошувачи кои примарно се снабдуваа со свежо месо во нашите капацитети, се појави потребата за проширување на нашиот погон, така што во 2019 година го проширивме капацитетот за дополнителни 500 м2. Вкупниот износ на инвестицијата беше 1,5 милиони евра.

Дури и денес, месарницата „Медиус„ го претставува стожерот на развојот на нашиот бизнис бидејќи тоа е она што не издвојува од многуте конкуренти. Прометот на свежо месо во вкупниот комерцијален промет зазема 12%, а месните производи на „Медиус“во категоријата сувомеснати производи заземаат повеќе од 50%. Потврда за квалитетот на нашите производи се и наградите освоени на годинешниот Меѓународен саем за земјоделство во Нови Сад, каде освоивме седум златни медали (од кои два шампионски пехари за Sarajevski ćevap i Hamburšku slaninu) и 14 сребрени медали.

Кои се, според вашето мислење и искуство, предностите од работењето во семејна компанија, а кои се недостатоците?

Според мене, некои од главните предности на работењето во семејна компанија секако се побрзо одлучување, побрз тек на процесите во организацијата и практичност. Од друга страна, најголема одговорност имаат членовите на семејството кои секојдневно се вклучени во речиси сите процеси во компанијата.

Каков однос имате со другите работници во компанијата, дали може да се каже дека се задоволни од условите за работа што им ги обезбедува „Медиу“с? Колку вкупно вработени имате, а колку од нив работат во маркетите?

Уште од основањето на „Медиус“, татко ми го постави принципот дека ние сме семејна компанија која негува добри и здрави односи во колективот. Секогаш потенцираше дека вработените се еден од столбовите на нашиот бизнис, а тој однос е задржан до денес, кога имаме 550 вработени, од кои 420 работат во малопродажба.

Покрај тоа што се грижиме платите на нашите вработени да бидат секогаш над просекот за прехранбената индустрија, вложуваме големи напори да им ја олесниме работата и да обезбедиме дополнителни поволности. Во оваа смисла, нашите вработени имаат „тимска“ картичка која им овозможува да добијат поповолни снабдување во нашите продавници. Од особена важност е Фондот на работници, кој е формиран во 2013 година со цел на нашите вработени да им обезбеди бескаматно задолжување со подолг рок на отплата.

Проектот што го подготвуваме за крајот на оваа година е дополнителна финансиска стимулација на работата во недела.

„Медиус“ во моментов има 32 објекта? Какви формати се застапени и во кои општини сте присутни? Дали планирате нови отварања до крајот на годината и на кои места?

Од почетокот на развојот на нашата малопродажна мрежа, се фокусиравме на изградба на сопствени продавници за малопродажба со поголема квадратура. Тоа се главно формати на супермаркети, со повеќе од 500 квадратни метри, како и супермаркети со просечна квадратура од 300 до 400 м².

Општините каде што сме присутни се Стара Пазова, Инѓија и Земун, а од годинава и во општина Рума каде до крајот на годинава ќе отвориме уште еден објект, поточно супермаркет во Путинци.

Во иднина планираме дополнително да ги модернизираме нашите малопродажни објекти со дигитални цени, самопослужни каси и да ги искористиме можностите за примена на вештачка интелигенција.  

Дали имате амбиции и желби да ја проширите мрежата надвор од овие територии, во остатокот од Србија и од што зависи таквата одлука?

Планот за натамошен развој се однесува на територијата на Срем, така што засега немаме амбиции да се шириме надвор од тие граници.

Покрај трговијата, како што веќе спомнавте, Медиус има и сопствено производство на месо. Веќе ни кажавте нешто за тоа, но кажете ни зошто решивте да го почнете, какви видови производи имате, кој дел од прометот заземаат производите од месарницата...?

Месарницата „Медиус“ е основана во 2016 година за да ги задоволи потребите на нашите потрошувачи за квалитетно свежо месо. Нам ни беше важно централно да управуваме со контролата на квалитетот на приемот на суровините кои, по финалната обработка, секое утро ќе ги дистрибуираме до нашите продавници. Покрај тоа, сакавме да ги направиме нашите месни производи на речиси занаетчиски начин. За пофалба е што и денес, кога произведуваме повеќе од 70 артикли месни производи, успеваме да го одржиме овој, а не индустрискиот начин на работа. Се водиме од фактот дека квалитетот е наш прв приоритет и мислам дека тоа е клучот за успехот на нашата месарница.

Годинава планираме да ја завришме со реализација на 1.600 тони свежо месо и месни производи, а тој обем на производство ќе надмине една милијарда промет, односно 8,5 милиони евра.

Како би го опишале просечниот потрошувач кој пазарува во вашите капацитети?

Ако го погледнеме вкупниот асортиман на стоки што ги продаваме во нашите продавници за малопродажба, нашиот посебен фокус е на таканаречените „свежи“ одделенија: свежо месо, овошје, зеленчук, млеко и млечни производи... т.е. на сè што е потребно за секојдневна подготовка на ручек. Значи, би кажала дека нашиот потрошувач е првенствено семејна жена, на возраст од 40 до 50 години.

До кој степен ги следите трендовите во FMCG-индустријата? Дали инвестирате во иновации кои можат да го подобрат вашиот бизнис?

Верувам дека без примена на иновации, тешко дека можеме да се избориме со многубројната, пред сè, странска конкуренција. За нас е важно постојано да работиме на „поедноставување“ на работните процеси, односно да постигнеме поголема ефикасност со примена на различни алатки во сите деловни сегменти, на пример. WMS, Spaceman... Во иднина планираме дополнително да ги модернизираме нашите малопродажни објекти со дигитални цени, каси за самопослужување и да ги искористиме можностите за примена на вештачка интелигенција во поглед на планирањето залихи и во малопродажните објекти и во централниот магацин.

Во Србија, поголемиот дел од пазарот сè уште припаѓа на традиционалната трговија, наспроти модерната трговија. Како го гледате натамошниот развој на трговскиот сектор на нашиот пазар?

Иако искуствата од регионот ни кажуваат дека „консолидацијата“ на пазарот е неизбежна, верувам дека во Србија, особено во помалите области, потрошувачите првенствено ја имаат доверба во локалните трговски синџири, бидејќи тие ги разбираат нивните реални потреби и соодветно ја формираат својата понуда.

Мислам дека предноста на „помалото“ е поголемата можност за гледање на секоја микролокација и побрза реакција на потребните промени.

А каде го гледате Медиус во иднина? Кои се вашите амбиции за понатамошен развој на компанијата?

Мислам дека добрите работи не треба да се менуваат, што значи дека ќе продолжиме континуирано и систематски да ја развиваме нашата малопродажна мрежа. Верувам дека овој пристап обезбедува стабилност на нашиот бизнис и долгорочна одржливост на пазарот. Се грижиме обртните средства да бидат секогаш во функција на подмирување на тековните обврски, пред сè, кон нашите добавувачи со кои негуваме партнерски односи за да постигнеме заемни позитивни резултати.