Александар Антиќ: Рано овошје и зеленчук

Автор: Александар Антиќ, anticaca@gmail.com

Иако одредени растителни видови можат и порано да се најдат на пазарот, мај е време кога се појавува првата понуда на поголемо количество домашно овошје и зеленчук. Тоа што е заедничко за целото рано овошје и зеленчук се високите и нестабилни цени, пократок живот на полицата и поинакви параметри за квалитет во споредба со оние што се вообичаени во текот на сезоната. Повеќето од раните сорти овошје и зеленчук не можат долго да се чуваат, а нивните плодови порано дехидрираат поради слабо развиената кора и поголемата содржина на вода. Таквите плодови се подложни на механички оштетувања, но и на други неповолни промени. Поради тоа е неопходно дополнително да се посвети внимание при набавката и ракувањето со нив. Особено е важно стоката да ја држите под сенка, по можност на место кое овозможува постојано струење на воздухот. Директното изложување на сонце драстично ги забрзува дехидрацијата и расипувањето. 

Црешата, покрај јагодата, е првото домашно овошје на пазарот кое се појавува во мај. Пречникот на плодот на црешата, во зависност од сортата, се движи од 15 мм за раната сорта до најмалку 17 до 20 мм за подоцнежните сорти. Првите сорти се карактеризираат со ситни плодови кои се со посветла боја и кај кои семката има поголемо учество во масата на плодот во однос на подоцнежните сорти. Црешите можат да се пакуваат во плитки гајби или во пластични чинии, најчесто од 500 г. Иако цената на црешите пакувани во пластични чинии е повисока, кога и да можете бирајте го овој вид пакување. На овој начин ќе спречите загуба поради неправилно ракување, гмечење и претурање. Исто така, внимавајте плодовите да имаат дршка бидејќи таа спречува сокот да се излее од плодот и со тоа ваквите плодови имаат подолг живот на полица. По обилните врнежи може да се очекува појава на пукнатини на плодовите кои потоа брзо се распаѓаат, понекогаш и по еден ден. Ваквите плодови не можат да бидат сместени во првата класа и тие мора да бидат отстранети при пакувањето. Сите сорти цреши се чувствителни на пукање на епидермисот, единствено се разликува степенот на нивната чувствителност. Со тоа, по дождливиот период треба особено да се внимава при набавка на ова овошје.

Јагодата е најпопуларното сезонско овошје кај нас. Како и црешите, и јагодите се пакуваат во плитки гајби или во пластична амбалажа со или без капак, при што секогаш предност му се дава на пласитичното пакување. Пречникот на плодовите, во зависност од сортата, се движи од 115 до 25 мм, а покрај тоа, плодовите треба да бидат добро развиени и обоени во согласност со карактеристиките на сортата. Треба да се има предвид дека доколку јагодите дозрeвале во постуден и дождлив период без доволно сончеви денови, плодовите нема да бидат толку слатки и ќе содржат повеќе вода. Овие плодови се поподложни на распаѓање, а во некои екстремни случаи, распаѓањето може да се случи и само по неколку часа од бербата, особено кога не е можно нивното чување на оптимална температура. Ова е особено изразено кога одминува сезоната и кога јагодите се одгледуваат на отворено поле, а нивните плодови се чувствителни на негативното влијание на дождот. При купувањето треба да се внимава плодовите да ги имаат горните зелени ливчиња, а освен тоа плодовите треба да бидат неоштетени, без неприродна влажност. Доколку ви се случи плодовите да почнат да гнијат пред да ги продадете, внимателно прегледајте ги и отстранете ги оштетените. Избегнувајте какво било навлажнување на плодовите или чести промени на температурниот режим.